وراثت مقاومت به عامل بیماری زنگ زرد (Puccinia striiformis f. sp. tritici) در تعدادی از ارقام و لاین های امیدبخش گندم

بیماری زنگ زرد یکی از بیماری های مهم گندم در ایران است. در این تحقیق وراثت مقاومت به بیماری زنگ زرد در شش رقم گندم نان شامل چمران، مرودشت، شیرودی، دز، پیشتاز و شیراز و چهار لاین پیشرفته N-75-15 ،C-78-7 ، C-78-18 و N-75-16 که با رقم حساس Avocet "S" تلاقی یافتند مورد بررسی قرار گرفت. گیاهان نسلF1 ، F2 و بذرهای نسل F3 به شکل تک بوته برداشت شدند. در سال های زراعی 83-1382 و 84-1383 در شرایط مزرعه و گلخانه کرج با استفاده از پاتوتایپ 134E134A+ واکنش بوته های F2 و فامیل های F3 ارزیابی شدند. نتایج حاصل نشان داد که یک ژن مقاومت غالب موثر در مرحله گیاهچه ای به نژاد 134E134A+ بیماری زنگ زرد در رقم چمران و لاین N-75-16 وجود دارد. در ارقام مرودشت، شیرودی، پیشتاز، شیراز و دز حضور دو ژن در هر رقم که یک ژن مربوط به مرحله گیاهچه ای و ژن دوم از ژن های مرحله گیاه کامل هستند، تعیین شد. دو لاین C-78-7 و C-78-18 که در مرحله گیاهچه ای حساس و در نتیجه فاقد ژن موثر مرحله گیاهچه ای بودند، در مرحله گیاه کامل با توجه به نسبت های ژنتیکی به دست آمده، برای هر یک دو ژن مقاومت مرحله گیاه کامل مشخص شد. لاین N-75-15 دارای سه ژن مقاومت به نژاد عامل بیماری زنگ زرد بود که به ترتیب یک ژن موثر در مرحله گیاهچه ای و دو ژن موثر در مرحله گیاه کامل بودند.